Việt Nam nằm trong vùng nhiệt đới, gió mùa, có bờ biển dài, nguồn nước dồi dào với địa hình phần lớn là đồi núi, có độ cao dưới 1000m, có nhiều cao nguyên, đồi thấp cùng với đất đai phong phú, đa dạng thuận lợi cho phát triển các loại cây ăn quả nhiệt đới và cây công nghiệp. Ngoài ra, với vị thế nằm ở cửa ngõ khu vực Đông Nam Á, nước ta trở thành nơi giao lưu kinh tế của các nước trong và ngoài khu vực, là cửa ngõ mở ra các khu vực khác.
Những năm gần đây, nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật và sáng tạo trong sản xuất nông nghiệp, chất lượng nông sản Việt Nam đã từng bước được khẳng định. Trong đó, các mặt hàng như gạo, cà phê, hàng rau quả, hạt điều, chè, cao su, hạt tiêu đóng góp tỷ trọng lớn trong kim ngạch xuất khẩu hàng nông sản của Việt Nam, được coi là những mặt hàng xuất khẩu chủ lực. Từ những lợi thế quốc gia mang lại, các mặt hàng này đã trở thành thế mạnh của Việt Nam. Đặc biệt, các loại trái cây nhiệt đới Việt Nam còn rất nhiều dư địa để thâm nhập sâu vào các thị trường châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Hoa Kỳ….
Mặt khác, sản lượng sản phẩm chất lượng cao tiếp tục nâng dần tỷ trọng trong cơ cấu của nhóm sản phẩm nông sản nói trên, như xoài Cát Chu, xoài cát Hòa Lộc tăng từ 56,8% lên 58,1%. Bên cạnh đó, một số sản phẩm giá trị kinh tế cao cũng được nâng dần tỷ trọng trong cơ cấu giá trị sản xuất của ngành như: Hoa từ chiếm 3,2% ngành trồng trọt năm 2020 đã tăng lên 3,6% vào năm 2022; cây ăn quả từ 14,9% lên 16,9%. Xuất khẩu cà phê của Việt Nam năm 2022 đạt 1,72 triệu tấn, trị giá 3,94 tỷ USD, tăng 10,1% về lượng và tăng 28,3% về trị giá so với năm 2021. Giá xuất khẩu bình quân cà phê năm 2022 ở mức 2.293 USD/tấn, tăng 16,6% so với năm 2021.
Nhằm cung cấp thông tin cho người sản xuất, các doanh nghiệp xuất khẩu và các bên liên quan về các sản phẩm nông sản có nguồn gốc thực vật xuất khẩu một cách hệ thống, Cục Bảo vệ thực vật giới thiệu 10 loại sản phẩm chủ lực dưới đây gồm:
1. Bưởi
2. Thanh Long
3. Hạt tiêu
4. Xoài
5. Nhãn
6. Vải
7. Chanh leo
8. Sầu riêng
9. Cà phê
10. Chè